عامل تولیدکننده گز انگبین حشره کوچکی است تقریبا به اندازه پشه که روی ساقه یا برگ‌های درخت گز انگبین خانه می‌سازد. سپس از شیره پرورده این گیاه تغذیه کرده و شهد تولید می‌کند. این عمل، یعنی تولید قند طبیعی توسط این حشره که شاید عملی همانند تولید عسل در زنبور عسل است، چندان شناخته شده نیست و نیاز به تحقیقات بیشتر دارد. سرانجام از اواخر شهریورماه و زمانی که نسیم‌های خنک پاییزی وزان می‌شود، دانه‌های براق و زرد رنگی همانند ارزن از درختچه‌های گز انگبین به‌دست می‌آید که به آن عصاره گز انگبین می‌گویند.

اگرچه گز، نام خود را از گز انگبین گرفته، اما به احتمال زیاد شما در عمرتان حتی یک‌بار هم مزه رویایی آن را درک نکرده‌اید، چون قیمت گزی که با عصاره گز انگبین درست می‌شود بسیار زیاد است. برای سر آخرین برآوردها، قیمت هر کیلو عصاره گز انگبین در بازار، بسته به کیفیت آن بین 180 تا 220 هزار تومان است! متاسفانه به دلیل عدم حمایت‌های کافی وزارت جهاد کشاورزی و مدیریت ناصحیح، حشره تولیدکننده عصاره گز انگبین در خوانسار رو به نابودی رفته است. شاید در زمانی نزدیک، عصاره گز انگبین تنها در نوشته‌ها باقی ماند و صدای وز وز بال‌های حشره پرورش‌دهنده آن، در گوش خاطرات مردم محلی طنین اندازد. این نوع گز کمتر برای مشتریان داخلی ساخته می‌شود و معمولا ساخت این نوع شیرینی پیشاپیش باید سفارش داده شود. به این نکته توجه داشته باشید که در گز انگبین دار نیز درصد کمی از عصاره انگبین را اضافه می‌کنند. اگر تنها 10 درصد عصاره گز انگبین به گزی مشابه با همان درصد ترکیبات اضافه شود به قیمت اسفند سال 90، 15 هزار تومان به قیمت هر کیلوگرم گز اضافه می‌شود.

طرز تهیه گز لقمه ای:

ابتدا مغزیجات مورد نظرتان را بر روی حرارت ، بدون روغن ،کمی تفت دهید تا برشته شوند و از خامی در بیایند.

در یک قابلمه مسی آب و شکر را مخلوط کنید و بر روی حرارت کم قرار دهید تا شکر حل شود و آب داغ شود.

ولی به جوش نیاید. (حتما روی حرارت شعله پخش کن بگذارید) بعد از حل شدن شکر گلوکز را اضافه کنید و با لیسک و یا قاشق چوبی خوب هم بزنید تا زمانی که شهد کشدار شود و به اصطلاح نخ بدهد.

در این فاصله سفیده تخم مرغ را هم با دور تند هم زن برقی آنقدر هم بزنید تا پف کند و حجمش دو برابر شود. بعد گلاب را به آن اضافه کنید و کمی هم بزنید.

باید مراقب باشید که شهد در حین هم زدن به جوش نیاید.

شهد را بین دو انگشت تست کنید تا به مرحله نخ دادن برسد ، یعنی بین دو انگشت کش بیاید.

وقتی شهد آماده شد ، مقداری از آن را داخل سفیده هم زده میریزیم تا هم دما شوند و بعد از کمی هم زدن همه سفیده را داخل قابلمه شهد میریزیم و به صورت پارویی مواد را هم میزنیم.

گز

به این مرحله داغ زدن میگویند که باید خیلی با دقت انجام شود. به وسیله هم زن و با دور تند آن مواد را به مدت 10 الی 15 دقیقه هم میزنیم و ما بین آن چند بار هم زن را خاموش میکنیم و با قاشق چوبی مواد را هم میزنیم تا همه مواد زیر رو شوند و ته نگیرند.

این مرحله یک و نیم تا 2 ساعت طول مکشد تا به اصطلاح گز برسد.

چون حرارت زیر قابلمه کم است و از شعله پخش کن استفاده کردید میتوانید هر از گاهی قابلمه را رها کنید و دوباره هم زدن را شروع کنید تا خسته نشوید.وقتی مواد به مرحله ای رسید که سفت شد و از قاشق دیگر نریخت ، گز آماده است و میتوانید شعله را خاموش کنید.

در این مرحله مغزهای بو داده شده را به گز اضافه کنید و مخلوط گز و مغزیجات را هم بزنید.

صبر کنید تا مایه گز از داغی بیفتد و ولرم شود.

سپس آن را به هر شکلی که میخواهید در بیاورید و یا با قالب مورد نظر شکل دهید.

فقط حتما داخل قالب کمی آرد بپاشید و گز را داخل آن فرم دهید.

گز را یک روز در یخچال نگهداری کنید و بعد استفاده کنید.

مراحل درست کردن گز آردی:

ابتدا شکر و گلاب را داخل قابلمه ای با هم مخلوط کرده و روی حرارت ملایم قرار دهید تا شکر در گلاب حل شود و بجوشد.

در فاصله جوشیدن شهد گلاب ، سفیده را با دور متوسط همزن هم بزنید تا کاملا فرم بگیرد.

وقتی شهد گلاب غلیظ شد گلوکز را به آن اضافه کنید و اجازه دهید تا حدود 8 تا 10 دقیقه بجوشد . مدام هم بزنید تا شهد حالت آبنباتی به خودش بگیرد و در بین دو انگشت کش بیاید. 

اگر چسبندگی شهد کافی بود و دو انگشت به سختی از هم جدا شدند، مقداری از مواد را داخل سفیده هم زده شده بریزد و خوب مخلوط کنید .

بعد تمام سفیده را به شربت اضافه کنید و با دور تند همزن با حرارت کم هم بزنید تا مواد گز کاملا آماده شود.در این مرحله پسته ها را اضافه کنید و کمی هم بزنید.

ظرفی را پر از آرد کنید و گزها را با کمک دو قاشق برداشته و در ظرف آرد بغلطانید و با دست به شکل دلخواه و یا به شکل گز آردی که گرد است در بیاورید.

گزها را در ظرف دربسته به مدت دو ساعت در یخچال 

قرار دهید تا خودشان را بگیرد.برای تازه بودن گز ، داخل ظرف نگهداری گز مقداری آرد بپاشید.

منبع: cookway1